Tarımsal Sulamada Güneş Enerji Sistemi Kullanımı Ne Olacak ?
Mansur Zafer Topaloğlu (Köşe Yazısı) – Ülkemizde, son zamanlarda artan maliyetlerden dolayı çiftçilerimizden çok fazla şikayet duymaktayız. Tarım ülkesi olan Türkiye için bu oldukça kötü bir durum. Gerek mazot ve ilaç maliyetleri gerekse elektrik maliyetleri oldukça arttı. Çiftçilerimizin ürün verimliliğini düşürmemesi için kaçamayacağı bazı maliyetler var. Mazot, gübre ve İlaç gibi maliyetler ürün verimliliği için olmazsa olmazıdır çiftçilerin. Fakat tek bir kalem var ki bundan kısmanın yolu mümkündür. Buda sulama için kullanılan enerji.
Artan elektrik maliyetleri ile birlikte oldukça maliyetli bir kalem olmuştur. Bu konuda tasarruf yapmak için bir arayış içine girmişlerdir. Elektrik aboneliği olmayan çiftçiler jeneratör veya traktör ile mazot kullanarak Santrafüj sulama için enerji sağlamaktadır. Elektrik aboneliği olan veya olmayan için aslında Güneş Enerjisi Sistemi ile sulama mümkündür.
Bu konuyu açmamın sebebi 2020 yılının ilk aylarında yapılacağını duyduğunuz ve umut ettiğimiz Lisanssız Elektrik Yönetmeliği revizyonunda bu konununda ele alınmasıdır. Çiftçilerimize bu konuda destek vermek gerektiğini düşünüyorum.
Elektrik aboneliği olmayanlar için aslında bu sistemi kullanmak çok basit. Anlık olarak kullandığınız pompanın gücüne göre tasarlanmış bir güneş enerji sistemi ile sulama yapabilirsiniz. Eğer bir elektrik aboneliğiniz var ise bu konuda ilgili dağıtım şirketine başvuru yapmanız gerekecektir. 12.05.2019 tarihinde yayınlanan yönetmelikten önce bu mümkün değildi. Yani tarımsal sulama aboneleri GES için izin alamıyordu. Bu yönetmelik ile birlikte bu mümkün hale geldi. Artık tarımsal sulama abonelerine on-grid (şebeke bağlantılı) Güneş enerji sistemi yapabilme imkanı sağlandı. Fakat burada bir takım eksiklikler vardı. Tarımsal sulama aboneleri GES kurmak için sözleşme gücü kadar izin alabiliyordu ama aylık mahsuplaşma 5-1-Ç den yapıldığı için mahsuplaşma yapılan miktar kadar 2 kez dağıtım bedeli talep edilmektedir. Diğer yandan çatısına ve cephesine sistem kuran aboneler mahsuplaştıkları miktar kadar sadece 1 kez ve %50 indirimli dağıtım bedeli ödemek zorundadırlar. Burada çiftçiler için ciddi bir haksızlık olduğunu düşünüyorum. Tarımsal sulama aboneleri isteği aslında fazla üretilen enerjinin satılması değildir. Üretilen enerjinin bir şekilde tamamının kullanılabilmesidir. Buda yıllık mahsuplaşma ile mümkün olacaktır.
Aylık mahsuplaşma tarımsal sulama abonelerinin kimyasına aykırı bir durumdur. Çünkü bu abone grupları en fazla 6 ay enerji tüketmektedirler. Geriye kalan 6 ay üretilen enerjiden hiç fayda sağlayamamaktadırlar. Sonuç olarak yapılacak olan yatırım amortisman 2 katı süreye çıkmaktadır. Proje bu şekilde rantabl olmamaktadır. En azından bu abone grupları için yıllık mahsuplaşma olsa bu sayede 6 ayda tüketimi olan kW enerjiyi 1 yılda üretecektir. Bu sayede yapılacak yatırımın maliyeti otomatikman düşecektir. Yapılacak üretim fizibilitesi sonucunda tüketilecek enerjiye göre 1 yılda hangi sistemle ben bunu elde ederim hesabı yapılacaktır. Bu sayede gereksiz fazla yatırım yapılmamış olacak israfta önlenmiş ve doğru bir proje ortaya çıkmış olacaktır. Özellikle suyun olmadığı bölgelerde çok yüksek güçlerde su motorları kullanıldığını düşünürsek ciddi anlamda tasarruf yapılmış olacaktır.
Ben tarımsal sulamada fazla enerjinin satışının yapılmasına katılmıyorum. Bunun yerine yıllık mahsuplaşma daha mantıklıdır. Ülkemizde bunu farklı yerlere çekenler elbete olacak bu sefer esas faydalanmak isteyenler zarar görecektir. Zamanında bunu arazi GES’lerde gördük. Bu yüzden tarım ülkesi olan Türkiye çiftçilerini gerçekten bu anlamda desteklemek gerek diye düşünüyorum. Bu konuda banka kredileri ile çiftçilerimiz maliyetlerini bir nevzede olsa düşürebilirler.
Sonuç olarak bu önerdiğim yıllık mahsuplaşma ile daha düşük güçte GES kurulacağı için panelin kapladığı alan orantılı bir şekilde düşecektir ve tarım arazisi tarım için kullanılacaktır.
Kaynak: EnerjiPortali.com
